De ontwikkeling van een kind is een samenspel van genen en omgeving. Op de genen heb je geen invloed, op de omgeving wel. Die kun je immers als opvang op allerlei manieren inrichten. Als pedagogisch medewerker heb je daarmee direct invloed op de hersenontwikkeling van jonge kinderen. Een van de factoren die van invloed is op die hersenontwikkeling is slaap. Jolanda: “Jonge kinderen van 1,5 – 2 jaar zitten op de peutergroep bij elkaar in een vaste groep, met vaste leidsters die zij kennen. Deze veilige omgeving is een plek waar ze kunnen slapen. Vaak zijn ze moe van alle indrukken en van het spelen en vallen ze goed in slaap. Daarbij is er altijd een pedagogisch medewerker in de buurt en de babyfoon staat aan. Daarmee voldoen we aan het vierogenprincipe. Er wordt ook bij de ouders gecheckt of het kind de nacht goed heeft geslapen. Dan weet de PM-er dat een extra slaapje ’s ochtends nodig is. Er wordt dus echt naar de behoefte van het kind gekeken.” 

Inspelen op behoefte van individuele kind
De opvang werkt met vier belangrijke principes voor een goede ontwikkeling van de peuters. De omgeving moet sociaal emotioneel veilig zijn, waarbij een kind zich kan ontwikkelen in de eigen persoonlijke competenties. Jolanda: “De PM-ers leren de kinderen zich zelfstandig te redden, kijken hoe het in de groep functioneert en hoe het speelt met leeftijdsgenootjes. Als volwassenen zijn zij het voorbeeld van normen en waarden van het IKC. Vanuit deze visie kunnen kinderen zich goed ontwikkelen. De PM-er creëert dat aanbod en speelt altijd in op de individuele behoeften van het kind. 

Elkaar kennen
Dat de doorgaande leerlijn van een IKC goed is voor het kind, laat IKC Zwanebloem zien. De kinderen mengen zich vanaf de opvang met de andere kinderen en ze kennen alle leerkrachten, PM-ers en onderwijsassistenten. Zij kijken eens bij de bso, spelen met andere kinderen buiten waardoor de overgang van opvang naar onderwijs soepel verloopt. “Eigenlijk merken de kinderen niet dat ze van de opvang naar groep 1 gaan, anders dan dat ze soms langer naar school gaan,” zegt Jolanda. “Overdag staan de onderwijsassistenten in de klas, in de middag verzorgen ze bso. Ook hier zie je weer die soepele overgang voor de kinderen en eventuele signalering van een bepaalde ontwikkeling of hun situatie.” 

Uit de praktijk

Danielle van Velsen werkt al sinds de start van het IKC in 2019 als assistent leidinggevende op de Zwanebloem. Zij ziet in de praktijk de voordelen van de laagdrempelige overgang van de opvang naar de basisschool: “Doordat we met elkaar in één gebouw zitten, kent iedereen elkaar. Dat geldt voor de kinderen – van 1,5 tot 13 jaar – maar ook voor de PM’ers en leerkrachten. Wij nemen af en toe een kijkje in het klaslokaal en de leerkrachten komen regelmatig bij ons buurten. We werken echt als één team en dat maakt ons IKC bijzonder. Heeft een kind extra hulp nodig, of zijn er andere problemen die spelen? Dan pakken we dat met elkaar op. Ook zorgen we er samen voor dat de overstap naar de basisschool minder spannend is en de doorstroming soepel verloopt. Ik merk dat kinderen het fijn vinden dat ze de juffen en meesters al eens gezien hebben en het gebouw bekend terrein is. En dat wij ook geen afscheid hoeven te nemen maar hen nog eens zien op de basisschool, is natuurlijk extra mooi meegenomen.”

Vaardigheden voor het leven
PM-ers zijn belangrijk in de ontwikkeling van het kind op de opvang. Kinderpsycholoog Margriet Sitskoorn vindt het de belangrijkste baan die er is. Zij zegt in een interview: “Je vormt mede de hersenen van het kind. Je hersenen bepalen wat je denkt en voelt en hoe je je gedraagt in de wereld. Dat raakt ons uiteindelijk allemaal. Het is daarom eigenlijk de belangrijkste baan die er is.”
“In de kinderjaren ontwikkelen met name hersengebieden die gekoppeld zijn aan vaardigheden die een kind de rest van zijn of haar leven nodig heeft. Een goed ontwikkeld brein kan stress beheersen, taken plannen in de toekomst, dingen onthouden, goed met anderen overweg. Eigenlijk alle zaken die belangrijk zijn in een volwassen mensenleven. Hierdoor wordt het kind gelukkiger en succesvoller. En dan bedoel ik succesvoller in de zin van dat het gelukkige en gezonde keuzes voor zichzelf en de omgeving kan maken,” zegt Sitskoorn.

Vertrouwen en bouwen op anderen
Floreer heeft dan ook alleen gekwalificeerde PM-ers in dienst. De Zwanebloem bereidt zich voor op een babygroep. En ook die leidsters krijgen een opleiding die aan alle wettelijke eisen voldoet. De PM-medewerkers van Floreer blijven in ontwikkeling, bijvoorbeeld via trainingen van de Floreer Academie. “In de toekomst groeit de opvang, dan willen we ook PM-ers aantrekken met andere invalshoeken, zoals sport en beweging. Het Nova College leidt hiervoor al studenten op. Jonge kinderen leren voornamelijk van hun ouders, op de opvang leren ze dat er ook een andere wereld buiten hun ouders is. Ze leren vertrouwen en bouwen op anderen. En dat mogen wij ze bieden op onze IKC’s.”